en gelişmiş haliyle insana özgü zihinsel aktivite, kendisini ve çevresini sürekli daha geniş ve derin anlamda fark ederek genişleyen düşünce kapasitesini, çevre algısı ile orantılı olarak; kendisini çevre ile dengeleme yetisi ve çabasının insan zihninde işleyen yansıma evrelerine verilen ad diyebileceğimiz gibi:
düşünce üretme ve kullanma yetisine sahip tek canlı insandır. kozmik ölçüler ile hesaplandığında kapalı bir sistem olan uzay da insan tarafından üretilen düşünsel aktiviteye verilen ad; ya da bilinç'in insan tarafından artı olarak üretilmesi iki yönlü gerçekleşir, insanın çevresinin ve kendisinin farkına varmasını oluşturan birinci evre, kendisi ve çevresi hakkındaki algısının sürekli gelişimi ile meydana gelen -çevre ile kendisini dengeleme diyebileceğimiz- ikinci evre. bu sebeple, bilinç ve insan tarihte sürekli ilerler de diyebiliriz.
düşünce üretme ve kullanma yetisine sahip tek canlı insandır. kozmik ölçüler ile hesaplandığında kapalı bir sistem olan uzay da insan tarafından üretilen düşünsel aktiviteye verilen ad; ya da bilinç'in insan tarafından artı olarak üretilmesi iki yönlü gerçekleşir, insanın çevresinin ve kendisinin farkına varmasını oluşturan birinci evre, kendisi ve çevresi hakkındaki algısının sürekli gelişimi ile meydana gelen -çevre ile kendisini dengeleme diyebileceğimiz- ikinci evre. bu sebeple, bilinç ve insan tarihte sürekli ilerler de diyebiliriz.