cumhuriyet – popüler sözlük
Cumhuriyet, adını ilk olarak antik roma uygarlığı'nda duyduğumuz yönetim şekli. Demokrasi adını da antik yunan uygarlığı'ndan duymuştuk. Antik Roma uygarlığı'nın Cumhuriyet sistemi de antik yunan uygarlığı'ndaki gibi günümüz demokrasileri ya da cumhuriyet sistemleri ile kıyaslandığında ilkeldi.

Günümüz demokrasi ve Cumhuriyet sistemleri de birçok hastalıklı yan taşıyor olsa da, geçmiş ile günümüz arasında ki farklılıkların olduğu inkâr edilemez.

Antik roma'da m.ö. 510 yılında işletilmeye başlanan Cumhuriyet sistemi resmi olmayan bir anayasa'ya ihtiyaç duyuldukça yeni yasaların eklenmesi şeklinde işleyen bir sisteme dayanıyordu.

Senato içindeki yetkilerin paylaşımındaki çok başlılık Cumhuriyet rejimi'nin göstergesi sayılıyordu. Senato ve bağlı kurumlar tarafından savaş ve ayaklanma gibi hızlı karar süreçlerini gerektiren evrelerde senato'nun belirlediği kişilere 6 aylığına diktatörlük yetkisi verdiği de oluyordu.

Patrici'lerin senato temsiliyetini ve hakimiyetini elinde bulundurmalarına karşın, savaşta askerlik yapmak ve esnaflık, küçük tarım çiftçiliği ile uğraşan "plebler"in başkaldırıları sonucu imtiyaz elde etmeleri ve senato da temsil edilmeleri "trübine" olarak adlandırılan temsilciler ile olmuştur. Bu durum demokrasinin nispi gelişimi olarak ifade edilse de Cumhuriyet ve senato açısından önemli değişimlere yol açmıştır. M.s. 27 yılında Cumhuriyeti temsil eden kimi uygulamalar göstermelik olarak kullanıldıysa da, imparatorluk dönemine geçilmiştir.

Cumhuriyet m.s. 27'de roma'dan kovulunca 20 ağustos 1792'de paris/fransa'da boy vermiştir. Cumhuriyet'in fransa macerası da 1958'de  5. Cumhuriyet denemesinde ayakta kalabilmiştir.

Paris/fransa'da doğan Cumhuriyet kitleler ve aydınlar tarafından büyük bir tutku ile benimsenmiştir.

Cumhuriyet'in roma'da başlayan macerası fransa'da boy verirken; 1920'li işgal yılları ile birlikte anadolu'da kurulan meclis çalışmaları fiili işgale son verilmesi ile birlikte 29 ekim 1923 tarihinde türkiye'nin de yeni siyasi sistemine yani "türkiye Cumhuriyeti"ne dönüşmüştür.