"tanzimat olayı", gülhane hattı hümayunu ve gülhane hattı şerifi şeklinde de adlandırılan osmanlı döneminde gerçekleşmiş tarihsel ve sosyal önemi olan 3 kasım 1839 tarihli basın açıklamasına verilen ad. hariciye nazırı (dışişleri bakanı) koca mustafa reşid paşa (13 mart 1800 istanbul/osmanlı imparatorluğu-7 ocak 1858 istanbul/osmanlı imparatorluğu) tarafından topkapı sarayı (hizmet başlangıç tarihi: 1475/istanbul/osmanlı imparatorluğu) bitişiğindeki gülhane parkı'nda yapılmış olan açıklama ile hukuksal alan, mülki alan ve askeri alan başta olmak üzere düşünce alanında da avrupa'da gerçekleşen sosyal, siyasal devrimlerin yanında bilimsel-kültürel yenilikler ve ilerlemeler karşısında; osmanlı imparatorluğu'nun geri kalmış devlet yapılanmasının bir sorun olduğu bizzat devlet erkini elinde bulunduran kesim tarafından dillendirilen bir mesele olarak ele alınmıştır.